دور السید جمال الدین الأسد آبادی فی النهضه الأدبیه المعاصره
Authors
abstract
من أهم الموضوعات التی یعالجها الباحث فی الأدب المقارن هی دراسه مستوی تأثیر مفکر أو کاتبٍ ما فی أدب أمه أخرِی؛ فعلی الباحث فی هذا المضمار أَنْ یُحدّد نقطه البداء فی التأثیر، من مؤلفات الکاتب، أو من کتاب واحد، أو من شخصیه ذلک المفکر. و کذلک یجب تحدید الوسط المتأثر بلداً کان، أم مجموعه مؤلفین، أم مؤلف واحد. و أخیراً علی الباحث أن یُحدّد مدی هذا التأثیر وإطاره. ثم إن هناک أنواعاً من التأثیر، وهناک التأثیر الشخصی و التأثیر الفنی، ثم التأثیر الفکری. إن السید جمال الدین المشهور بالأوساط العربیه بجمال الدین الأَفغانی ککاتب فارسی و مفکر ایرانی قد أثر علی العالم العربی تأثیراً مدهشاً. ولکن الباحثین فی حیاه السید جمال الدین قد عنوا عنایه بالغه بدراسه تأثیره السیاسی فی الصحوه الاسلامیه فی الشرق غافلین عن تأثیره الهام فی النهضه الادبیه المعاصره أو مرّوا علیه مرور الکرامِ. نحن نلاحظ أن هذا التأثیر قد اقتصر علی تأثیر السید جمال الدین الشخصی والفکری فی الأدب العربی المعاصر. إذ أنه بشخصیته الفذّه وفکره العظیم استطاع أن یؤثر علی رواد النهضه الأدبیه الحدیثه – شعراً ونثراً – تأثیراً هاماً. لقد حدث التغییر الجذری والتطور الواسع فی الأدب العربی المعاصر فی الربع الأخیر من القرن التاسع عشر حیث تزامن مع دخول السید جمال الدین مصر واستقراره فی القاهره، وکان جمال الدین قد استطاع بفضل نشاطاته الفکریه و السیاسیه والاجتماعیه، أن یکوّن جماعه فذه من الأدباء والمثقفین الذین بدورهم قد أعدّوا الأجواء المناسبه للنهضه الأدبیه المعاصره. وبهذا لعب جمال الدین دوراً هاماً فی إعطاء دفعه قویه للنهضه الأدبیه الحدیثه وذلک بالطرق التالیه: أ- إِعْدُاد الأجواء المناسبه للنهضه الأدبیه بواسطه الإصلاح الدینی والصحوه الإسلامیه والوعی القومی. ب- کتابه مقالات سیاسیه فی الصحف والجرائد بلغه سهله تقل فیها الصنعه، والدعوه إلی تحریر الکتابه من التعقید والتقلید وجعلها فی خدمه الفکر لا فی خدمه الأسلوب، و بذلک فتح الطریق أمام الکتّاب والأدباء لتطویر الکتابه الأدبیه. ج- إن محمود سامی البارودی کرائدٍ للعشر العربی المعاصر کان من تلامیذ السید جمال الدین وتأثر بأفکاره تأثیراً شدیداً د- إنَّ محمد عبده رائد النثر المعتدل کان من أقرب تلامیذ السید جمال الدین و کان بدوره قد أثَّر علی المنفلوطی والذی یعد رائد النثر العربی الحدیث
similar resources
المسرح فی العالم العربی قبل النهضه الأدبیه
هناک سؤال قد تردد عل ألسنته الباحثین و النقاد فی الأدب العربی و هو، هل کان العرب یعرفون الأدب التمثیلی؟ المعتقدون بخلو الأدب العربی القدیم من هذا الفن قد حاولو أن یجدوا سبباً لعدم وجود الأدب التمثیلی، و السبب الشائع فی تفسیر احجام الأدب العربی عن التألیف المسرحی فی العصور الاسلامیه هو ارتباط التألیف المسرحی القدیم بالأساطیر حیث یجسّم فیه المؤلفون روح الصراع بیین الانسان و القوی الالهیه، فهی نزعه ...
full textدور البصره فی ازدهار العلوم الأدبیه (فی العصر العباسی)
الملخّص: تعتمد هذه الرساله المتواضعه معالجه مدینه البصره من الناحیه العلمیه، و الأدبیه بإعتبارها هی المدینه التـی تحوّلت فـی العصر العباسی إلی مرکز حضاریًّ نشطٍ، یلمّ بین دفّتیه کلّ ما تقتضیه الحضاره الراقیه من علم، و أدب، و رخاء مادی؛ و بعباره أکثر وضوحاً، تعتمد هذه الرساله البحث حول البصره التـی سایرت الرکب الحضاری، و حول ما تمخّضت عنه من عطاء فکری و علوم أدبیه سامیه، راحت تناطح ما انتجته کلّ من المدن ...
نقد و بررسی الفنون الأدبیه و أعلامها فی النهضه العربیه الحدیثه
چکیده الفنون الأدبیه و أعلامها فی النهضه العربیه الحدیثه از جمله مهم ترین آثار أنیس الخوری المقدسی است که در آن به تحلیل فنون نثری و أعلام آن در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم می پردازد. این جستار می کوشد با بررسی این کتاب بر اساس معیارهای تألیف کتاب آموزشی، نقاط مثبت و منفی این اثر را به عنوان پژوهشی در حوزه تاریخ ادبیات تبیین کند. در این بررسی ابتدا تحلیل بیرونی اثر شامل معرفی کلی مؤلف و ...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
دراسات فی العلوم الإنسانیةPublisher: جامعة تربیت مدرس
ISSN 1735-5052
volume 11
issue 2 2005
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023